Vlieguitrusting

Scherm (paraglider)

Het scherm waaraan gevlogen wordt is een vleugel die in model wordt gehouden door de aan de voorzijde binnenstromende lucht en de lengte van de lijnen die het scherm verbinden met (het harnas van) de piloot.
Het scherm bestaat uit een boven- en onderdoek die met elkaar verbonden zijn door de verticale celwanden; hierdoor wordt het scherm in een aantal naast elkaar liggende cellen verdeeld.

Harnas

Tijdens de vlucht zit de piloot in het harnas dat onder het scherm hangt. Een harnas dient te zijn uitgerust met een rugprotector die bij impact een klap moet kunnen absorberen waarbij de deceleratie van de piloot maximaal 15 G mag bedragen. De rugprotector in het harnas kan zijn uitgevoerd als een harde kunststof schaal in combinatie met een foampakket in het ruggedeelte of een airbag (welke door de wind wordt gevuld); in beide gevallen wordt een klap geabsorbeerd door vertraagde uitstroming van de opgesloten lucht.

Om de luchtweerstand te verminderen (en daarmee de prestaties tijdens de vlucht te verbeteren) zijn er ook gestroomlijnde ligharnassen die veel worden gebruikt door wedstrijdpiloten en andere overlandvliegers. Dit zijn veelal erg comfortabele harnassen met als bijkomd voordeel dat de piloot beter beschermd is tegen koude... de lichaamswarmte wordt minder onttrokken door de koudere omgevingslucht.
Wel dient te worden opgemerkt dat dit type harnassen veelal minder passieve veiligheid biedt: 'Verkleidete Gleitschirm Gurtzeuge auf dem Prüfstand' (DHV Sicherheits-Tests).

'Back protection: A survey and it's results' (DHV, 2011).

Noodscherm (reserveparachute)

Het noodscherm wordt gegooid in een oncontroleerbare noodsituatie, wanneer het hoofdscherm niet (tijdig) te herstellen is. Dat kan bijvoorbeeld gebeuren in een twist, wanneer het scherm (gedeeltelijk) ingeklapt is en niet te herstellen of bij een beschadiging aan het scherm bijvoorbeeld na een botsing in de lucht. Het noodscherm zit over het algemeen geïntegreerd in het harnas, meestal onder de zitting.
Het werpen van het noodscherm gebeurt in twee bewegingen: met de reservehandgreep op het harnas wordt het pakketje (binnencontainer) met daarin het noodscherm uit de buitencontainer van het harnas getrokken, vervolgens wordt het gehele pakketje (handgreep met daaraan de binnencontainer) hard weggegooid. Een noodscherm kan nog redding brengen op slechts 25-30 meter hoogte boven de grond.

DHV aanbeveling (2004). Om bij de landing aan het noodscherm het risico op letsel ten gevolge van de verhoogde daalsnelheid zo klein mogelijk te houden stelt de DHV dat het startgewicht van de piloot minstens 25% lager moet liggen dan het gewicht waarbij het noodscherm de maximaal toelaatbare (LTF-genormeerde) zinksnelheid van 6,8 m/sec bereikt. Hierdoor is een daalsnelsnelheid tussen 4,5 en 5,5 m/sec te bereiken zonder dat het openingsgedrag van het noodscherm nadelig wordt beïnvloed.

Ook zijn er bestuurbare noodchutes verkrijgbaar zoals de (High Adventure) Beamer2 of Vonblon.

Tegenwoordig zijn daarnaast systemen waarbij - bij het trekken van de noodchute - het hoofdscherm automatisch wordt ontkoppeld: de noodchute kan dan niet verstrikt raken in (de lijnen van) het noodscherm.

Een mooi voorbeeld van zo'n systeem is het door Raul Rodriguez - in samenwerking met Sup'Air - ontwikkelde RR Base System dat vooral wordt gebruikt door acro-piloten.

RR Base System, Part 1 (Vimeo);
RR Base System, Part 2 (Vimeo);
Cross Country test Sup’Air’s BASE reserve.

Pakzak
De gehele vlieguitrusting wordt in de pakzak meegedragen (de berg op) naar de startplaats. Tijdens de vlucht wordt de opgevouwen pakzak meegenomen in het harnas.

Helm

De vlieghelmen beschermen vooral bij de start en landing; ze zijn licht, sterk en bieden een door de vergrote opening aan de voorzijde een onbelemmerd, goed uitzicht naar boven en beneden. Integraalhelmen beschermen ook het gezicht. Door de openingen bij de oren is altijd het windgeruis (of het gebrek daaraan) te horen; het gehoor speelt namelijk een belangrijke rol bij het evenwichtsgevoel, het inschatten van de vliegsnelheid en windsterkte en het 'contact' met het scherm.

(Standaard voor free flight helmen: 'EN 966:1996 Helmets for airborne sports'.)

Ondanks dat een helm met kinprotectie extra bescherming biedt is er geen standaard richtlijn met betrekking tot de kinstukken aan helmen; het kinstuk is geen onderdeel van de EN 966 tests. Dit betekent dat er veel verschil kan zitten in de mate van bescherming die kinstukken van verschillende fabrikanten bieden. (De EN 966 lijkt op de EN 1077:1996 Helmets for alpine skiers maar is veeleisender.)
Wanneer de (integraal)helm aan de zijkanten te laag is neemt de kans op sleutelbeenfracturen toe: wanneer de helm naar een kant doorslaat kan deze het sleutelbeen breken.

Meer info over helmen voor de vliegsport: Paragliding Helmet (Paragliding Tales and Reviews), Helmets for Airsports (FAI, CIVL).
Icaro 2000 - About Safety and EN966 certification & Icaro 2000 - 4fight helmets Test EN 966 (YouTube).

Vliegschoenen

Vliegschoenen moeten - ter voorkoming van blessures - goede steun en bescherming aan de enkels bieden voor tijdens de start of een harde landing op oneffen terrein. Daarbij is het voor vliegschoenen fijn als ze niet te zwaar zijn en veteroogjes (i.p.v. veterhaakjes) hebben om te voorkomen dat lijnen kunnen blijven haken.

De Hanwag Super Fly GTX is speciaal voor de vliegsport ontwikkeld (in samenwerking met de DHV), is comfortabel, waterdicht en zeer lucht doorlatend. Wanneer je met deze schoenen een harde landing maakt is de kans groter dat je een been breekt dan een enkel... en dat is positief omdat een gebroken enkel minder snel geneest dan een gebroken been (en bij gebroken enkels de kans op complicaties groter is).

Zonnebril

Het dragen van een zonnebril biedt bescherming tegen insecten en wind. Tranende ogen zijn een ramp als je druk op zoek bent naar het landingsterrein.

Gepolariseerde lenzen zijn af te raden doordat daardoor de LCD-displays van vlieginstrumenten niet meer afleesbaar zijn.

Vlieghandschoenen

Vlieghandschoenen zijn onmisbaar; de lijnen van het scherm kunnen flinke snijwonden veroorzaken wanneer deze met blote handen onder spanning worden gehanteerd. Voorgevormde handschoenen voorkomen drukpunten en koudebruggen, tevens is het belangrijk de lijnen van het scherm goed te kunnen voelen.

Vliegoverall

De vliegoverall beschermt de piloot niet alleen tegen invloeden van buitenaf zoals wind en kou maar voorkomt tijdens een foute start of landing ook (schaaf)verwondingen.

Op grote hoogte kan het behoorlijk fris zijn; het is daarom belangrijk altijd voldoende warm aangekleed te zijn. Het komt regelmatig voor dat piloten een prachtige lange vlucht voortijdig moeten afbreken omdat ze onvoldoende warm gekleed zijn.

Portofoon en headset

De portofoon speelt een belangrijke rol tijdens de opleidingsfase: op deze manier kan de instructeur de leerling instructies geven. Ook zelfstandige piloten gebruiken vaak een portofoon zodat ze onderling kunnen communiceren. Daarnaast speelt ook het veiligheidsaspect een belangrijke rol; elk land heeft zijn eigen noodfrequentie.
Over het algemeen wordt gebruik gemaakt van de vergunningsvrije PMR-band (446 MHz) of LDP-band (433 MHz) welke beiden onderdeel zijn van de UHF-band (golflengte 70cm), met een vermogen van 10mW.
In Frankrijk kunnen via de portofoon ook balises (weerstations) worden uitgeluisterd; deze frequentie (tevens gebruikt al noodfrequentie) bevindt zich echter op de 2 meter band waarvoor in een aantal landen een vergunning nodig is.

In de helm wordt een headset (speaker en microfoon) weggewerkt welke is aangesloten op de portofoon.

Variometer

De variometer geeft de hoogte en stijg- en daalsnelheid weer. De waarden zijn van het display af te lezen en worden akoestisch weergeven door een pieptoon bij stijgen en een bij dalen. De vario berekent de hoogte en stijgen/dalen op basis van gemeten luchtdrukverschillen. Met behulp van een variometer is het eenvoudiger thermiek (stijgende warme lucht) te vinden.
In Nederland is het meenemen van een hoogtemeter verplicht; het kennen van de hoogte is bijvoorbeeld van belang om te voorkomen dat in verboden luchtruim wordt gevlogen.

Speedsysteem

Door met de voeten het speedsysteem uit te drukken wordt de instelhoek van het scherm verkleind ('het scherm kantelt meer naar voren') waardoor de vliegsnelheid met ca. 10 km/h kan worden verhoogd.

Beenstrekker

Een beenstrekker (relax bar / stirrup) is niet alleen comfortabel tijdens langere vluchten maar zorgt ook voor een meer aerodynamische vlieghouding. De beenstrekker vergemakkelijkt het in het harnas komen (zonder de remtokkels los te laten) en het speedsysteem wordt makkelijker bereikbaar wanneer deze d.m.v. een elastisch lijntje met de beenstrekker wordt verbonden. Wel moet worden opgepast dat de beenstrekker het trekken van de noodchute niet hindert (bijvoorbeeld doordat de band van de beenstrekker voor/over de sluiting van de buitencontainer waait)!

Lierrelease

Voor het starten met een lierinstallatie is nog een bijzonder onderdeel nodig dat aan het harnas van de piloot wordt bevestigd: de release. Aan de release wordt de lierkabel bevestigd, de piloot kan door aan een hendeltje of lijn te trekken de lierkabel ontkoppelen (releasen).

Karabiner

Het scherm wordt door middel van een speciale karabiner verbonden met het harnas. Op de DHV-site staan een aantal artikelen met betrekking tot breuk en disfunctioneren van karabiners.

ICAO-kaarten

Op de ICAO-kaarten is de luchtruimindeling van elk land weergegeven; hieruit kan worden opgemaakt waar wel en niet gevlogen kan/mag worden. Deze informatie is ook verkrijgbaar via de Electronic AIS publications.

Drinken & eten

Het is erg belangrijk goed te eten en drinken (géén koolzuurhoudende dranken). Een Camelbak is een ideaal drinksysteem: het water kan via een slangetje en een mondstuk tijdens het vliegen gedronken worden, je handen heb je steeds vrij voor het vliegen. Door vaak kleine slokjes te nemen wordt het vocht goed opgenomen in het lichaam.

Toiletrol
Want als je moet, dan moet je...
Desinfecterende gel
Handig zo'n mini flesje (18 ml): een paar druppeltjes op je hand, uitwrijven en klaar.

Accesoires en gadgets

XCertina Bag Mk II
...

GPS

Een GPS is een handig hulpmiddel tijdens overlandvluchten.

Over het gebruik van een GPS bij paragliding is veel te vertellen... daarom heb ik daar een aparte pagina voor gemaakt: GPS voor paragliding.

Track and trace apparaten

Zoals de SPOT Satellite GPS Messenger en de LiveTracker24.
Dergelijke apparaten kunnen de positie van de piloot (bijvoorbeeld na de landing) via de sateliet doorgeven aan contactpersonen (SMS / e-mail) en kunnen in noodgevallen de hulpdiensten een bericht met de positie sturen. Eventueel kan de piloot bovendien ook tijdens de vlucht 'live' gevolgd worden via internet.

Frontcontainer / Cockpit

Een frontcontainer/cockpit biedt plaats voor eten, drinken, kaarten en andere dingen die tijdens het vliegen nodig kunnen zijn. Op de bovenzijde kunnen bijvoorbeeld een vario en GPS worden bevestigd.

Windsnelheidsmeter (anemometer)
Een windmeter is een handig hulpmiddel bij het bepalen van de windsnelheid en de variatie ervan.
Kompas
...
Multitool
Altijd handig om wat gereedschap bij de hand te hebben.

Afdekzeil

Schermen kunnen slecht tegen UV-straling; wanneer je langdurig op de start moet wachten maar het scherm nog niet wilt inpakken is het verstandig het scherm af te schermen van de zon met behulp van een afdekzeiltje uit de bouwmarkt.

Afzetlint
Wanneer je op een landingsplaats bent zonder windvaan kan het handig zijn een klein stukje afzetlint in een paal of tak te knopen.
Stukje dun touw
Wanneer de pin van de noodchute los is kun je met een dun touwtje het elastiekje omhoog door de ring trekken en de pin terug steken.
Dikke stift & strook karton
Hiermee kun je - na een XC-vlucht - een bordje maken om terug te liften.
Foto- en/of videocamera

Condoomcatheter (t.b.v. plassen in de lucht)

Om tijdens een XC-vlucht van vele uren te kunnen plassen wordt door wedstrijdpiloten vaak gebruik gemaakt van condoomcatheters/urinecondooms. Het zijn stevige condooms met aan het einde een tuitje waar een slangetje ingestoken kan worden. Dat slangetje gaat dan langs het been naar beneden om er via de broekspijp uit te komen. Tijdens de vlucht kan het been uit de cocon van het ligharnas worden gehangen waarna de piloot alles kan laten lopen; in sommige ligharnassen is zelfs een speciale opening voor het slangetje aanwezig.

Meer informatie:

Nooduitrusting

De reddingsdiensten bij Annecy hebben een flyer m.b.t. de veiligheid en het vliegen rondom Annecy uitgegeven in het Engels (PDF) en Frans (PDF).

Schling(s) & karabiner
Wanneer je bijvoorbeeld in een boom (of op een steile berg) neerkomt dan kun je jezelf met een schling zekeren om te voorkomen dat je wegglijdt/naar beneden valt.
Inklapbare (snoei)zaag
Handig om schermen mee uit (de takken van) een boom te halen.
Een alternatief is onderstaande 'Unbelievable Saw'.
Noodfluitje
...
Mobiele telefoon
In geval van nood kan zelfs met een mobiele telefoon zonder SIM-kaart nog het alarmnummer worden gebeld.
Flossdraad
Wanneer je hoog in een boom hangt kun je met flossdraad zwaardere spullen omhoog hijsen, zoals klimtouw om mee af te dalen.
EHBO-set
...

Reddingsdeken

De deken van folie is zilver aan een kant en goud aan de andere kant. Deze deken reflecteert 85% van de persoonlijke lichaamswarmte en voorkomt hyperthermia en snelle verlaging van lichaamstemperatuur. Het heeft tevens nog een voordeel dat het ook gebruikt kan worden voor hitte bescherming. Het heeft een uitstekend signaal effect omdat de gouden kant uitstekend zichtbaar is in het donker.

Tekenpincet

Steeksleuteltje

Wanneer een scherm met de lijnen verstrikt in een boom hangt kun je met een steeksleuteltje de sluitingen aan de risers openen om zo de lijnensets los te krijgen (en het scherm eenvoudiger heelhuids uit de boom te halen).

Europese Gezondheidskaart (European Health Insurance Card: EHIC)

In plaats van het standaard pasje van de zorgverzekering is het handig (gratis) een Europese gezondheidskaart / European Health Insurance Card (EHIC) aan te vragen voor gebruik in het buitenland. In EEG-landen vergemakkelijkt de EHIC de procedure m.b.t. het verkrijgen van noodzakelijke medische hulp voor Nederlandse verzekerden in het buitenland en de afwikkeling rondom de verleende hulp voor buitenlandse zorgverleners.

(Automatisch) reddingsvest: Besto Seafit Pro 275N

Een reddingsvest dient de drager ervan binnen 5 seconden op de rug te draaien met de luchtwegen vrij van water. Een automatisch (zelfopblazend) reddingsvest biedt daarbij meer bewegingsvrijheid dan een foam vest hetgeen tijdens het vliegen (met name bij een PT-SIV training) een groot voordeel is.

Bij Zwemvesten.nl / World Nautic Center (te Sliedrecht) kun je uitgebreid advies krijgen over de verschillende vesten en automatische systemen. Zwemvesten.nl levert dit vest exclusief met een nieuw systeem dat bestand is tegen hoge vochtigheid (dus activeren van het vest door buiswater / regen / extreme vochtigheid is verleden tijd).

Reddingsvesten zijn er in verschillende categoriën: 100N (EN 395), 150N (EN 396) en 275N (EN 399), ingedeeld naar de hoeveelheid drijfvermogen gemeten in Newtons (1 Newton ≈ 0,1 kg). Uit uitgebreide praktijktests door de Waterkampioen (ANWB) is gebleken dat geen van de 150N-vesten de drenkeling (gekleed in een zeilpak) boven water houdt én op zijn rug draait zodat hij niet alsnog verdrinkt.

Zelfs het draaiend vermogen van een 275N-vest, het grootste dat te koop is, is niet altijd sterk genoeg om de drenkeling op de rug te draaien. (Dit wordt veroorzaakt doordat lucht die zich in het zeilpak bevindt razendsnel zijn weg naar boven zoekt en gevangen blijft zitten in het rugpand van het jack en bovenin de broekspijpen. Deze lucht geeft zoveel drijfvermogen dat het sterker is dan het draaiend vermogen van het vest.)

Ondanks bovengenoemde ervaringen n.a.v. praktijktests met reddingsvesten dient men zich bij het gebruik van een reddingsvest tijdens het vliegen te realiseren dat reddingvesten voor de watersport niet zijn ontworpen voor piloten met een volume onnatuurlijk drijfvermogen (in de vorm van protectie in het harnas) onder zich.

'Lifejacket test' (DHV, juli 2009).

Waterlanding. Een waterlanding met paraglideuitrusting dient ten allen tijde te worden vermeden (in verband met het verdrinkingsgevaar). Enerzijds is de kans aanwezig verstrikt te raken in de lijnen en meegesleurd te worden door het water, anderzijds biedt de rugprotector (het foampakket of de airbag in het harnas) onder de piloot zoveel drijfvermogen dat daardoor het hoofd onder water gekanteld kan worden. Wanneer een waterlanding onvermeidelijk is moet de piloot zo snel mogelijk uit zijn harnas komen en tegen de stroming in de kant zien te bereiken.
Piloten moeten ervoor zorgen dat– wanneer ze nabij/boven water vliegen – er ten allen tijden een veilige, droge landingsplaats binnen bereik is.

Meer info over waterlandingen: 'Tips for Paraglider Pilots, water landing' (Engels) / 'Tips for Paraglider Pilots, waterlanding' (Nederlands).

←

→

Guido Louman / paragliding

Sample navigation menu:

Vlieguitrusting

Accesoires en gadgets

Nooduitrusting

Onderwerpen: