Performance Training en VeiligheidstrainingNa vliegangst het vliegplezier weer terug.Geconfronteerd met enkele nare voorvallen bij het paragliden, ging angst bij mij dusdanig domineren dat er vrijwel geen plaats meer was om te genieten van het vliegen. De strijd tussen het willen vliegen en tegelijkertijd de angst ervoor zou uiteindelijk een paar jaar gaan duren. Tekst: Guido Louman.
|
 |
Vliegangst
Nadat ik enkele jaren geleden een vliegongeval heb gehad (overigens zonder letsel) en in die periode van dichtbij enkele vliegongevallen bij anderen heb meegemaakt, heeft het paragliden bij mij een tijd op een laag pitje gestaan. Ik keek weliswaar steeds erg uit naar de vliegvakanties maar zodra ik weer onder mijn scherm hing voelde ik me niet op mijn gemak; elke beweging die ik voelde bezorgde mij onrust, het plezier tijdens de momenten van het vliegen zelf was ik volledig kwijt. Geruime tijd heb ik daardoor vrijwel niet gevlogen ondanks dat de drang om te vliegen en mijn interesse in paragliden onverminderd aanwezig bleven. Ik wilde de sport dan ook niet zomaar opgeven. Uiteindelijk hebben de aankoop van een gemoedelijker scherm (Skywalk Mescal2), veel weekenden op de liervelden in Lopik en Sterksel in combinatie met de aansporing en het geduld van de instructeurs bij Action Air Sports er toe geleid dat ik het vliegen weer rustig heb opgepakt.
Weer rustig aan het vliegen
De eerste bergvliegreis met mijn nieuwe scherm was naar Andelsbuch, om zo onder relatief rustige omstandigheden weer aan het vliegen te wennen in een gebied waar ik altijd met veel plezier had gevlogen. In die week heb ik voornamelijk veel glijvluchten gemaakt waarbij het scherm zich heel braaf en gemoedelijk heeft gedragen; een enorme geruststelling en heerlijk gevoel! Om het gevoel vast te houden ben ik kort daarop meegegaan met Action Air Sports naar de Vogezen. Ik raakte steeds meer ontspannen, had weer aandacht over voor het genieten van het uitzicht en deed weer wat milde wingovers. Langzaam aan kreeg ik de smaak weer te pakken. De volgende stap was een thermiekweek en een basis overlandweek in de omgeving van St. Hilaire; die stek stond al lang hoog op mijn verlanglijstje. De vliegarena ligt gesitueerd bij Chambéry en Grenoble en bevat vele bergen en ridges die behoren bij de middelhoge voor-Alpen van zo'n 2500 meter. Ondanks dat ik nog steeds een aanmerkelijk grotere afstand tot de berg aanhield dan mijn medepiloten kwam ook het langs de bergwand soaren weer steeds meer binnen mijn comfort zone. Die twee weken hebben we op veel stekken in de omgeving gevlogen en heb ik veel vliegervaring opgedaan.
Op weg naar de jaarlijkse Plus5 beurs in Wageningen heeft Ger Hommes mij uitgebreid verteld over hoe geweldig het vliegen in Ölüdeniz is. Deze minder vergevingsgezinde locatie - grillige rotsen in plaats van de lieflijke Alpenweides die ik gewend was - en verhalen over ongevallen aldaar hadden mij er tot dan toe van weerhouden zelf ook al in Ölüdeniz te vliegen. Naar aanleiding van de enthousiaste verhalen over de SIV-trainingen van andere cursisten en instructeurs - die aangaven dat dat mijn gevoel van veiligheid onder het scherm een enorme stap vooruit kon bezorgen - heb ik toen besloten mij op te geven voor de Performance Training (PT) en Veiligheidstraining (SIV) van Action Air Sports.
PT/SIV-training, Ölüdeniz
Bij de Performance Training word je inzicht en vaardigheid bijgebracht om het scherm extremer te sturen rond de drie assen. Tevens wordt een flink aantal snelle afdaalmethodes aangeleerd waarbij telkens wordt uitgediept wat daarbij mis kan gaan en hoe dat opgelost kan worden. De SIV-training (SIV = Simulation d'Incidents en Vol) is gericht op het direct herkennen van probleemsituaties die je tijdens de vlucht kunnen overkomen (door thermiek en turbulenties) en het snel correct handelen om deze probleemsituaties op te lossen voordat het nog meer uit de hand loopt. Deze praktijkoefeningen worden op grote hoogte boven water uitgevoerd met een speedboot stand-by. De PT/SIV-training draagt sterk bij aan het vergroten van het zelfvertrouwen en je leert je scherm veel beter kennen (je leert hoe het scherm in dergelijke situaties reageert).
Voorafgaand aan de PT/SIV-training ontvingen alle cursisten thuis een syllabus waarin alle afdalings- en veiligheidsoefeningen die tijdens de training aan bod konden komen staan omschreven. Door die syllabus vooraf te bestuderen werd voorkomen dat tijdens de briefings teveel nieuwe informatie besproken zou worden. Op de eerste dag in Ölüdeniz werden eerst de zwemvesten opgehaald en harnassen afgesteld. Bij het afstellen van het harnas werd niet alleen gelet op het comfort en het gemak waarmee de piloot in het harnas geraakt. Ook werd de afstand tussen de karabiners gecontroleerd - en waar nodig door middel van de borstband bijgesteld - en de zitpositie zoveel mogelijk rechtop ingesteld om op die manier de kans op risertwist tijdens de oefeningen te verkleinen. Tevens werden alle beenstrekkers van de harnassen verwijderd. Vervolgens werden proefvluchten gemaakt om aan de omgeving en het vliegen met een zwemvest te wennen. Het vliegen vanaf de 1969 meter hoge Babadağ is prachtig; na ongeveer zeven minuten vliegen vanaf de start kom je op zo'n 1300 meter boven zee uit, je hebt daarmee voldoende hoogte om nog verschillende oefeningen te doen en om wat foto's van het - toch al veel gefotografeerde - fantastische uitzicht te maken.
Tijdens de eerste vlucht hadden we wat kleine opdrachten meegekregen waaronder het zoeken naar en trekken aan de tiplijn. De bedoeling daarvan was te onthouden welke kleur de tiplijn heeft en aan welke riser de tiplijn vast zit zodat deze blindelings gevonden kan worden, bijvoorbeeld wanneer na een manoeuvre de schermtip in een cravat blijft zitten. Na de vlucht landden we langs de boulevard op Belcekız beach; sommige piloten kegelden daarbij door doelfixatie argeloze toeristen van de boulevard... hetgeen uiteraard geen onderdeel van de veiligheidstraining is. Direct na de landing kwamen locale vouwhulpen op je af lopen die het scherm voor 5 Turkse Lyra voor je opvouwen en inpakken terwijl je zelf - nog nagenietend van de vlucht - even wat kon drinken en eten om vervolgens nog een duik in de zee te nemen en bij te bruinen.
landen op (de boulevard van) Belcekız beach, Ölüdeniz
Na een ontspannen eerste dag begonnen de drie dagen van de eigenlijke PT/SIV-training, per dag zouden we meerdere sessies met oefeningen doen. Elke dag werd voorafgegaan door een prebriefing waarin de oefeningen - waar nodig ondersteund door videobeelden - werden doorgesproken en (soms per piloot) werd afgesproken welke oefeningen zouden worden gedaan. De piloten gingen vervolgens in jeeps via een één uur durende hobbelrit naar een van de startplekken op de Babadağ, ondertussen nam Ronald ten Berge (onze SIV-instructeur) met de speedboot zijn positie in binnen het oefengebied op zee. De SIV-piloten startten in een afgesproken volgorde met een tijdsseparatie van zo'n tien minuten zodat wanneer de ene piloot de oefeningen had afgerond en richting landing vloog de volgende piloot net op positie boven zee aangekomen was en zonder kostbare tijd en hoogte te verspillen direct met zijn oefeningen kon beginnen. Tuncay Serçek - een ingehuurde Turkse cameraman van Cloud9 - zou gedurende de hele week alle trainingssessies van elke piloot in onze groep filmen. Deze filmbeelden konden weer worden gebruikt tijdens de debriefings en werden na afloop van de week op een set DVD's uitgereikt.
debriefing (op grasveldje voor Cloud9) langs de boulevard van Belcekız beach
De verschillende afdalingsoefeningen en veiligheidsoefeningen die voor mij in de PT/SIV-training aan bod zijn gekomen:- grote oren met speedsysteem
- B-lijn stall
- shrimpstall
- asymmetrische inklappers met en zonder koerscorrectie (tegensturen)
- asymmetrische inklappers met speedsysteem
- symmetrische inklappers met speedsysteem
- steile bochten netjes uitleiden
- extremer dolfijnen (pitch control)
- wingovers (eerst enkel met gewicht, later met stuurtokkels erbij om de bochten meer af te maken)
- risertwist (koers houden tijdens vliegen met getwiste risers)
- spinmoment (herkenning van het moment voorafgaand aan negatief gaan)
- fullstall
- steilspiraal.
 |
 |
 |
Bij het extremer dolfijnen merkte ik dat het scherm voor mijn gevoel heel ver voor me kan staan voordat deze asymmetrisch inklapt; met de oefening leerde je ook hoeveel je daarbij kon remmen om deze inklapper te voorkomen. De shrimpstall bleek - ondanks dat deze er heel ongewoon uitziet met beide vleugelhelften tegen elkaar aan gevouwen - een vrij stabiele situatie te zijn die weinig kracht kost. De steilspiraal was erg gaaf om te doen en voor mij uiteindelijk de spannendste oefening; de flink oplopende snelheid (en windgeruis), de G-krachten en het moeilijker kunnen inschatten van de hoogte door het verminderd gevoel van diepte boven zee (één egaal blauw tollend vlak onder je) waren een hele ervaring. Het scherm had de eerste keer nog veel energie bij het uitleiden waardoor deze sterk ging klimmen, de tweede keer zette ik - direct bij het uitkomen van de spiraal - direct in dezelfde richting een klein bochtje in om de resterende energie af te bouwen.
Stoel stall & full stall
De full stall werd voorafgegaan door een uitgebreide briefing waarbij elke piloot eerst de door Ronald bedachte 'stoel stall' goed moest beheersen. Bij de stoel stall (zie foto's) zat de piloot met de remgrepen in de hand op een stoel waarbij twee instructeurs de reacties van het scherm nabootsten door de wisselende spanning die ze op de stuurlijnen uitoefenden, een derde bediende de stoel door deze heen en weer te schudden en naar voren en achteren te kantelen. Terwijl je naar boven keek met de benen onder de zitting geklemd trok je de remlijnen volledig door; je voelde de stoel in een keer achterover vallen en heen en weer slingeren. Ondertussen moesten ook de armen gestrekt langs het lichaam worden gehouden wat werd bemoeilijkt door het ongelijktijdige harde geruk aan de remlijnen. Bij het uitleiden vervolgens dook de stoel flink aan wat afgeremd moest worden. Ondanks dat de theorie van de full stall bekend was merkte je tijdens de stoel stall met hoeveel dingen je tegelijkertijd bezig bent: de eerste keer concentreerde ik me met name op de remdruk maar vergat ik mijn benen onder de zitting geklemd te houden. Het is een hele nuttige oefening gebleken: foutieve reacties kwamen al bij de stoel stall aan het licht, het oefenen van de stoel stall nam de spanning voor het uitvoeren van de full stall daarmee grotendeels weg. Het was voor mij wel een tegennatuurlijk gevoel om hoog boven zee te hangen en dan het hele scherm in één keer weg te trekken; je valt ook gelijk goed naar achteren. Toch heb ik de full stall eigenlijk heel ontspannen kunnen uitvoeren: ik had hetzelfde immers al lang op de stoel gedaan. Ook het wachten op het juiste moment van uitleiden en uiteindelijk aanduiken van het scherm was een spannend gevoel maar goed te controleren.
 |
 |
 |
De goede voorbereiding van alle oefeningen, de zwemvesten, de zee met speedboot onder me en de goede en rustige begeleiding van Ronald - hij praatte je overal doorheen - creëerden een rustig gevoel waardoor ik alle oefeningen ontspannen heb kunnen uitvoeren. In de training zat een bepaalde opbouw waardoor je telkens meer aan zelfvertrouwen won en bij elke volgende oefening een stapje verder kon gaan. Het is daarbij prettig om te zien dat bij Action Air Sports geen 'stoere kerels cultuur' heerst maar dat iedereen gewoon bezig is om in een ongedwongen sfeer beter te leren vliegen. Ondanks dat er steeds veel aandacht werd besteed aan de voorbereidingen en het motiveren van de piloten om volgende stappen te nemen, was geen enkele oefening verplicht.
Iedere avond gingen we naar Cloud9 - een bar/restaurant aan de boulevard gericht op paragliders - om 'paraporno' te kijken: op vier grote schermen worden continu de video-opnamen afgespeeld van alle piloten van die dag en de verzamelde 'bloopers'. Ook de meereizende partners hebben het die week erg naar hun zin gehad: bakken op het strand, bezoekjes aan de Hammam en pedicure/manicure, de markt in Fethiye; er is van alles te doen, zij hebben dan ook besloten komend jaar weer te gaan. De afsluitende vlucht aan het einde van de week van de Babadağ naar Butterfly Valley kon vanwege de windrichting van dat moment helaas niet doorgaan, dat is dus een goed excuus om ook komend jaar weer aan de PT/SIV-training in Ölüdeniz deel te nemen.
Ik ga er weer voor!
Met name de SIV-training heeft er voor gezorgd dat ik met veel meer vertrouwen vlieg; mocht ik tijdens een reguliere vlucht eens vervelende vliegsituaties meemaken dan zal ik het sneller herkennen en weet ik beter hoe ik moet reageren en verwacht ik ook niet te overreageren. De trainingen zijn een prima investering in mezelf gebleken; de spanningen die ik had hebben plaats gemaakt voor zekerheid, het plezier tijdens het vliegen is weer helemaal terug!
|
(Dit artikel verscheen eerder in B-Lijn 35/2009, het officiële tijdschrift van de afdeling Schermvliegen van de KNVvL.) |
|
